Volgens anti-rookmagiër Robert Jasper Grootveld, die van de happenings rond het Lieverdje weet u wel, was Amsterdam in de jaren zestig het ‘magies sentrum’ van de wereld, en misschien zelfs wel van heel de kosmos. Maar voor ons, jongeren uit de provincie, was dat magisch centrum niet Amsterdam maar Hengelo, of all places. Ja, u leest het goed: Hengelo. Dat slaperige Twentse provinciestadje oefende in de tweede helft van de jaren zestig een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op allerhande langharig, werkschuw tuig. Drop-outs, beatniks, hippies, muzikanten en dichters (het bundeltje zelfgeschreven verzen achteloos onder de arm) kwamen zomaar opeens van heinde en verre toegestroomd: uit Amsterdam en Delft, uit Groningen, Zwolle en Deventer, uit Nordhorn van over de grens, maar natuurlijk ook uit Hengelo zelf plus omliggende steden en dorpen als Almelo, Enschede, Borne, Wierden en Nijverdal.
But why? Voor mij is dat eigenlijk nog steeds een raadsel. Hoezo was Hengelo opeens the place to be? Wat had Hengelo in die tijd eigenlijk te bieden?
Natuurlijk, er waren al wel tekenen dat de jaren zestig ook aan Hengelo en omstreken niet geheel onopgemerkt voorbij zouden gaan. Zo verschenen er in de regionale pers zorgelijke berichten over het toenemende drugsgebruik onder jongeren in de Twentse steden. Ook konden we lezen over de 21-jarige Enschedese dichter C.F. die vanwege marihuanabezit tot enkele weken celstraf was veroordeeld. En in dat naburige Enschede vonden op zaterdagmiddag ook wel eens ‘happenings’ plaats: het verkeer ontregelende ‘ludieke’ acties waarbij bijvoorbeeld rollen wc-papier over straat werden uitgerold en in de fik gestoken.
Maar dat alles neemt niet weg, dat een duidelijke infrastructuur voor het alternatieve jongerencircus dat zo plotseling in Hengelo was neergestreken toch eigenlijk ontbrak. In het prille begin vertoefde het zootje ongeregeld dan ook voornamelijk in en rond de broodjeszaak van plaatselijk horecaondernemer Theo Elschot. Totdat – de jongelui moesten immers van de straat – de Hengelose Stichting voor Buurt- en Clubhuiswerk zich over hen ontfermde en een van machinefabriek Stork gehuurd pand aan de Langelermaatweg ter beschikking stelde als onderkomen. De Hengelose gemeenteraad toonde zich genereus en kwam met een ruime subsidie over de brug, het Rijk droeg ook een steentje bij, en dat was dus het begin van het fameuze Fashion, het jongerencentrum waarover de Hengeloërs zelfs nu, een halve eeuw later, nog steeds niet uitgesproken raken.
Maar hoe bijzonder dat Fashion in de Hengelose verhoudingen van die tijd misschien ook was, het paste wel weer naadloos in het plaatje van de jaren zestig, waarin we tegen de achtergrond van meer welvaart en vrije tijd de opkomst zagen van een alternatieve jongerencultuur die botste met de waarden van een oudere generatie, aan het gezag waarvan zij zich na een korte maar hevige strijd zegevierend wist te ontworstelen 😉 . Een alternatieve jongerencultuur die enerzijds behoorlijk hedonistisch was, zeg maar sex& drugs& rock-’n-roll, maar die anderzijds toch ook de politiek niet schuwde. Zo werden er bijvoorbeeld vanuit Fashion demonstraties georganiseerd tegen het kolonelsregime in Griekenland en de oorlog in Vietnam. Om maar eens wat te noemen.
Bij mij op zolder vond ik in een oude schoenendoos nog wat vergeelde foto’s uit de periode 1966-1969, zeg maar ruwweg de Fashionperiode. Foto’s van bezoekers van het roemruchte jongerencentrum (waaronder ikzelf), maar vooral ook foto’s die documenteren hoe we in die tijd niet alleen maar blowden, maar ook de straat op gingen om te protesteren tegen alles wat ons niet zinde. Foto’s van happenings en demonstraties, dus. Oet Hengel!
Klik voor een diapresentatie op een thumbnail, en vervolgens op F11 op uw toetsenbord voor een grotere weergave.
Voor meer over Hengelo in de jaren zestig en Fashion klik hier:
en hier:
ed mather 
Beste Ed . Ik ben bij het Poparchief Twente afdeling Hengelo waar ik secretaris ben en wil je graag een keer spreken over je Fashiontijd . Het gaat mij vooral om de eerste periode aan de Langelermaatweg. Het doel is om een artikel/hoofdstuk te schrijven over Fashion dat laat zien dat er niet alleen een moord en drugshandel waren, maar ook veel andere zaken werden geïnitieerd. Mijn mailadres is htbbrummelhuis@home.nl..
Hans ten Brummelhuis
Het begon in de Koffie shop Black Magic in de Marktstraat te Hengelo ov. Helaas bestaan daar geen Foto s van, wel was de winkelruit bijna helemaal zwart geschilderd met alleen in het midden een schild in zwart wit met daarop de naam black magic geschilderd , De Markt straat was in die tijd een keurige winkelstraat ,met kaas handel en een cafetaria een slijterij en een bar , nu je kunt je wel voorstellen dat wij Black Magic geweldig vonden ( Eigenaar was Theo Elschot ,Bedrijfsleider Leen bakker ,) De rest van de winkelstraat was veel minder blij met onze Black Magic , het pand ha een hoge huurprijs en Leen Bakker moest ervan betaald worden, Verder was het een prachtige ludieke tijd , we hingen wat rond , en gooiden soms zeepsop in de Fontein voor het stadhuis , feitelijk was alles onschuldig ,we dronken na sluitingstijd een biertje in de achter de Black Magic gelegen Rooiti Tooti en gingen daarna naar onze verschillende slaapplaatsen , een leuke tijd, Black Magic ging sluiten en wij kregen onderdak in het Kraaien nus in de Langelermaat weg waar zich de hippie tijd ongedwongen voortzette met optredens soms een beetje weed en af en toe een dichter ,Fotograaf en bij droog weer een demonstratie, vele bezoekers van Black Magic en ook het Kraaien nus werden in leven gehouden door diverse leerlingen van de plaatselijke Middelbare scholen en door giften en gaven, Gewoon Vrijheid Blijheid ,aan deze tijd heb ik persoonlijk de beste herinneringen ,dus de periode Black Magic t/m Het Kraaien Nus ,,het was de echte geweldloze Hippie tijd ,Kasper
Onze slaap plaatsen waren een verhaal op zich ,vaak sliepen we bij Sandra in Enschede met 15 mensen in een duplexwoning of in een hooiberg ,of gewoon tussen een paar oude panden in , We vingen thuis uit kindertehuizen weggelopen jongens op of een keer een deserteur ,moeder kookte voor ze naar bed ging een grote pan stamppot voor wie trek had ,aldus wel gevoed gingen we naar de Faraday straat naar Sandra om de nacht door te brengen, zelf in het schuurtje van het huis sliepen mensen, wij lagen b.v. met zijn 3 personen in een 2 persoons bed, Jan Dost in het midden, Jose bijsterveld aan de ene zijde ik aan de andere ,We waren echt onschuldig ,zo bracht ik een keer een vriendinnetje mee en ik vond het niet nodig om samen te slapen ,zij sliep dus bij de moeder van Sandra , ook zij kookte grote hoeveelheden Macaronie , Er was schuld bij een Energie bedrijf bij Sandra thuis , dus zamelden we geld in om de niet in de kou te zitten, Zoals je ziet we waren echt puur ,wisten niets van sex , bijna niets van drugs en waren zeker niet losgeslagen, We liften , of reisden met de trein van Hengelo naar Enschede om te eten en te slapen, Groet ,Kasper
dag Ed
kort geleden ontvingen we bij de site een mail van Kurt uit Denemarken. Naast zijn goede herinneringen aan Fashion (Langelermaatweg) was hij op zoek naar Sandra uit de Faradaystraat Enschede. Jou vast ook bekend want ze komt nogal eens voor op je foto’s. Sandra hebben wij nog niet gevonden, heb jij een idee waar ze zou kunnen zijn?
Begrijp ik nou goed dat je met schroeven en bouten weer in elkaar gezet bent?
Sterkte daarmee.
btw. Samen met de Gigengackjes en Herman Wolkotte proberen we eind dit jaar weer eens iets leuks te regelen. daar hoor je nog wel van.
nog een btw. Wim Meier heeft nu een biografie en daar neemt Fashion ook twee bladzijden in.
groeten
Alex
‘k Heb helaas geen idee, Alex, wat er van Sandra geworden is. Misschien dat een van de Enschedeërs uit onze kennissenkring meer weet. Floris Poelman wellicht? Je vindt hem op LinkedIn.
En ja, drie pinnen in mijn heup. Inmiddels loop ik weer kleine stukjes zonder krukken. Moeizaam nog en al waggelend. Revalidatie gaat langzaam.
Benieuwd naar wat jij, de Gigengackjes en Herman in petto hebben!
En zoals je hierboven kunt lezen is Hans ten Brummelhuis bezig met een artikel over Fashion dat de “roman” van Krijnsen mogelijkerwijs wat nuanceert. Lijkt me geen slechte zaak.
Groet,
Ed
Goed zo Eddie, ook in de Black Magic was er geen sprake van moord en doodslag. Net als in de Langelermaatweg waren we gewoon ludieke hippies. Ook het begin van Fashion in de Clerkstraat verliep zonder enig geweld. We voetbalden, Bennies winkeltje verkocht sieraden, en er was geen aan dope verslaafde idioot zoals door Krijnsen beschreven. Later zou het uit de hand lopen door de gebroeders De Vries die het café volkomen vernielden. En dit bleek vooral qua sfeer duidelijk merkbaar, helaas.
Beste Ed Mather, op de Fashion site staat een niet-werkende link die naar 27 foto’s verwijst, gezien het aantal waarschijnlijk dezelfde als hier. Deze compositie is hoe dan ook zeker de moeite waard om de link te herstellen. Kan dat? Dank en groet.
Hallo Eddie,
Het gaat inderdaad om dezelfde foto’s. Oorspronkelijk stonden ze op Picasa, maar zoals je misschien weet is Google met deze dienst gestopt. Daarop heb ik ze op mijn eigen blog gezet. Een link van de Fashionsite naar de foto’s hier is vast wel mogelijk, alleen ga ik daar niet over. Je moet het aan de beheerders van de site vragen.
Succes, en dank voor je reactie.
Beste Kasper, rijst de vraag of jezelf ook nog foto’s hebt uit die tijd, de periode van broodjestent t/m Langelermaatweg. Dan heb ik zeker interesse die eens te bekijken. Ergens komt een herinnering boven dat de broodjes werden voorafgegaan door een platenzaak (misschien zelfs in combinatie daarmee) maar zeker weten, ho maar. Jouw weergave van die tijd hier hogerop is 100% spot on! Ja zo was het, mooi hoor zoals je dat schildert. Dank, Groet.
Goede Morgen Ed, Het begon dacht ik met dat Theo Elschot in het Black Magic pand een broodjes zaak en daarna een platen zaak begon of omgekeerd, (beide zaken liepen slecht) ik heb een foto gezien van die platenzaak ,met Rini de Vrouw van Theo ook werkzaam in die platen zaak, , dus werd Gerard Smit ingehuurd om er een bijzondere Koffie Shop van te maken, Nu weten we ,Dat deed hij ,hij bouwde met weinig middelen BLACK Magic. Ik zal even vragen waar die foto van die platen zaak is gebleven en of die nogmaals geplaatst kan worden, Van Theo en Rini , maar ook van Gerard Smit (ontwerper van Black Magic) heb ik wel foto s , je kan Theo ,Rini en Gerard niet los zien van het ontstaan van Het Hippie tijd perk in Hengelo. p.s , nog dank voor het compliment wat betreft de sfeer omschrijving uit die tijd en dat we er in die tijd bij mochten zijn. Binnenkort ga ik naar Hengelo om de vrouw van Gerard en zijn zoon te ontmoeten , hij heeft ( de zoon dus ) een aantal foto uit die tijd bewaard en wil ze wel met me delen, dus er gloort hoop aan de horizon, want ik ben van mening dat het hele Hippie verhaal zo compleet mogelijk beschreven moet worden, Dank Kasper
Helaas heb ik geen foto s ,wel weet ik dat je een foto van mij en L. Kuipers had gemaakt ,(achter black magic ) we hebben bijna alles afgezocht naar foto s , maar helaas niets gevonden op een foto van Theo s platen zaak na, Kasper.
En nu bereikte mij het trieste bericht dat Ed Mather onlangs is overleden, Rust Zacht Eddie ,je hebt ons allen een gezicht gegeven, dank daarvoor. Kasper Kaspers